نویسندگان:

مصطفی ابوالفضلی، محمود مصباح نمینی

استفاده از سیستم های پرداخت کرایه سفر از طریق کارت هوشمند در حمل و نقل همگانی مزایای بسیاری را به همراه دارد که یکی از آنها بایگانی داده های تراکنش های مسافران است. از داده های کارت‌ هوشمند می‌توان در زمینه‌ي مدل سازي تقاضاي سفر، شناسایی الگوهاي سفر و یا تخمین ماتریس مبدا-مقصد سفرها استفاده نمود. همچنین دسترسی به حجم بزرگتري از داده‌هاي سفر و ثبت اطلاعات سفر افراد به طور پیوسته باعث شده است که از این داده ها به منظور بررسی رفتار سفر مسافران حمل و نقل همگانی استفاده شود. درک بهتر رفتار سفر مسافران حمل و نقل همگانی به منظور بهبود کیفیت خدمات و همچنین تشویق مردم به استفاده بیشتر از آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. مطالعات گذشته در زمینه بررسی رفتار سفر بیشتر با تمرکز بر روی الگوی سفرهای فردی انجام گرفته است و نسبت به الگوی سفرهای گروهی توجه چندانی نشده است. همچنین تا کنون مطالعه ای که سفرهای گروهی را شناسایی کند و به مقایسه آن با سفرهای فردی در حمل و نقل همگانی بپردازد، در ایران انجام نشده است. در این مطالعه با استفاده از داده های کارت هوشمند اتوبوسرانی شهر اراک به مقایسه رفتار سفر فردی و گروهی مسافران حمل و نقل همگانی پرداخته شده است. در راستای این هدف ابتدا روشی برای تخمین ماتریس مبدا-مقصد سفرها مبتنی بر روش زنجیره سفر ارائه گردیده است. همچنین خوشه بندی نظم سفر مسافران با استفاده از روش خوشه بندی میانگین K انجام شده است. سپس روشی برای شناسایی سفرهای گروهی بر اساس نظریه همجواری ارائه گردیده است. در نهایت الگوهای زمانی و مکانی سفرهای فردی و گروهی به تفکیک روزهای هفته شناسایی و با یکدیگر مقایسه شده است. این مطالعه بر اساس بررسی و تحلیل داده های کارت هوشمند اتوبوس رانی شهر اراک در یک دوره زمانی 9 ماهه انجام گرفته است. بر اساس نتایج، استفاده از روش خوشه بندی در تخمین ماتریس مبدا-مقصد سفرها منجر به افزایش 20 درصدی در تعداد سفرهای تخمینی شده است. خوشه بندی نظم سفر مسافران نشان داد که تنها 19 درصد مسافران به طور منظم و روزانه از حمل ونقل همگانی استفاده نموده اند. همچنین مشخص شد که 28 درصد سفرها به صورت گروهی انجام شده است. سفرهای گروهی نسبت به سفرهای فردی بیشتر در روزهای پایانه هفته و در ساعات پایانی روز انجام شده اند. همچنین مقصد بیشتر سفرهای فردی و گروهی نواحی اطراف مرکز شهر بوده است. علاوه بر این نشان داده شد که تمرکز بیشتر سفرهای فردی در مسافت های کوتاه است، در حالی که در مسافت های طولانی تر درصد سفرهای گروهی بیشتری نسبت به سفرهای فردی مشاهده شده است. در نهایت مشخص شد که سفرهای فردی تکرارپذیری بیشتری نسبت به سفرهای گروهی دارند.

کارت هوشمند حمل ونقل همگانی، ماتریس مبدا-مقصد، خوشه-بندی، نظم سفر، رفتار سفر فردی، رفتار سفر گروهی

برای لینک‌دهی به این مقاله از آدرس زیر استفاده نمایید:

برای ارجاع در منابع از عبارت زیر استفاده کنید:
ابوالفضلی، مصطفی، مصباح نمینی، محمود، 1400، مقایسه رفتار سفر فردی و گروهي با استفاده از اطلاعات کارت هوشمند اتوبوسراني، چهارمین جشنواره ملی کتاب و پایان نامه برتر توسعه پایدار شهری، https://con.daneshpajoohan.ac.ir/fa/archive_index.php?c=usdb4&aid=58559